Trauma a interpodmiotowość

 SEMINARIUM POWTÓRZYMY 29 maja 2020 W GODZ. 20.00 DO 22.00 

Seminarium online poświęcone problematyce traumy - tym razem w świetle teorii poliwagalnej, teorii przywiązania i ewolucjonistycznej teorii motywacji  - odbędzie się 14 czerwca godzinach od 20.00 do 22.00.

Cena seminarium to 80 zł. 

Na seminarium obowiązuje wcześniejsza rejestracja, link do kwestionariusza rejestracyjnego znajduje się tutaj

Interpodmiotowość, trauma 

1.Rys historyczny i definicje

Przejście od psychologii monopersonalnej do bipersonalnej. 

2. By zrozumieć traumę warto poznać:

a) Liotti’s model (trauma i rezyliencja w świetle teorii przywiązania)

b) teorię poliwagalną Porgesa

c) koncepcję okna tolerancji

d) Definicję sytuacji potencjalnie traumatycznej → (podmiotowość, interpodmiotowość) i tego, kiedy prowadzi do psychopatologii, kiedy zaś do rezyliencji 

e) teorię dysocjacji strukturalnej van der Harta (którą omówi na osobnych seminariach dr Alessia Tomba)

Kiedy rozpatrujemy traumę dotykającą jakiejś osoby ograniczając analizę jedynie do tej jednostki, definicja i kryteria podane w DSM stanowią przykład takiej analizy.

Jeśli jednak na traumę spojrzymy w świetle teorii przywiązania oraz w świetle teorii poliwagalnej Porgesa, być może do diagnozy obraz mamy bardzo rozbudowany, trud zrozumienia bardziej złożonego obrazu się jednak opłaca, gdy tę wiedzę chcemy wykorzystać do pracy psychoedukacyjnej i psychoterapeutycznej. Zrozumienie mechanizmów traumatyzacji pozwala bowiem dobrać odpowiednie metody/techniki oddziaływania, monitorować proces terapii a przede wszystkim zminimalizować ryzyko powtórnej traumatyzacji.

By zrozumieć sam mechanizm traumatyzacji przydatna jest znajomość modelu Liottiego oraz teorii poliwagalnej Porgesa (wtedy łatwo można zrozumieć dlaczego trauma rozwojowa uznawana jest obecnie za zaburzenie neurocepcji).

Teoria systemów motywacyjnych (TEM) Liottiego mówi o różnych systemach motywacyjnych, których baza jest wrodzona (więc każdy ją ma). O systemach tych mówi też, iż są systemami neurobiologicznymi lub też algorytmami przetwarzania informacji (od dołu do góry – bottom up i od góry ku dołowi – top down). Dobrze więc za jej pomocą można wyjaśnić, iż skoro trauma związana jest z systemem motywacyjnym przywiązania, opieranie na nim interakcji związanych z psychoedukacją lub psychoterapią nie jest wskazane (zwłaszcza w początkowych fazach), zaś zalecane jest opieranie ich w największym stopniu na systemie parytetowej współpracy.

Liotti powiada, iż tak jak prawdziwą jest teza, iż psychopatologię można zrozumieć poczynając od rozwoju normatywnego, prawdziwa jest również teza przeciwna, poznanie psychopatologii umożliwia poznanie tego, czego w normatywnym rozwoju zabrakło.

W traumatycznym rozwoju brakuje zaś prawidłowego rozwoju interpodmiotowości, poczynając od tej pierwszorzędowej pre-werbalnej.

Systemy motywacyjne mają swą hierarchiczną strukturę i lokują się na trzech poziomach, odpowiadających historii ich pojawiania się w trakcie ewolucji. Najniższy poziom (najstarszy ewolucjonistycznie) odpowiada za interakcje organizmu ze środowiskiem nieożywionym oraz przetwarzają informacje płynące z własnego organizmu (występują już u gadów), systemy drugiego poziomu, zwane społecznymi (lub u człowieka) interpersonalnymi (występują u ssaków i u człowieka), odpowiadają za zachowanie jednostki w interakcji z innymi członkami tego samego gatunku, na trzecim, najwyższym poziomie, znajdują się motywacja do interpodmiotowości, nabywania wiedzy oraz tworzenia struktury znaczeń (przetwarzanie informacji bottom up i top down).

Kiedy mówimy o odpowiedzi jednostki na sytuację potencjalnie traumatyczną (czyli niosącej zagrożenie zdrowia i życia, bądź też integralności psychofizycznej tak płynące ze środowiska, jak i wewnętrzne), systemami motywacyjnymi, które się aktywują są system motywacyjny przywiązania (poszukiwania ochronnej bliskości znanej osoby – którą nie zawsze jest matka) z poziomu systemów interpersonalnych oraz system motywacyjny obrony (z najniższego poziomu).

Oba systemy zwykle funkcjonują w sposób zintegrowany (synergiczny): system motywacyjny przywiązania popycha jednostkę do poszukiwania ochronnej bliskości innej osoby, zaś system motywacyjny obrony popycha do ucieczki od źródła zagrożenia. Ta synergia może zostać utracona, gdy źródłem zagrożenia jest ta sama osoba, której ochronnej bliskości poszukujemy. Konflikt pomiędzy tymi dwoma systemami stanowi właśnie mechanizm traumatyzacji, ponieważ dla jednostki jest on nierozwiązalny.

Teoria Porgesa wyjaśnia nam dodatkowo funkcjonowanie samego systemu obrony oraz jego syntonii z systemem przywiązania.

Jeśli ktoś jest zainteresowany pracą z traumą u dzieci i młodzieży to seminarium z pewnością jest dla niego.

O czym zaś mówiliśmy na poprzednich?

Teoria poliwagalna Porgesa wiele wnosi do zrozumienia reakcji człowieka na sytuację potencjalnie traumatyczną, mechanizmów traumatyzacji a przez to również na zrozumienie tego, co w terapii traumy stanowi warunki konieczne.

Wykazanie przez Porgesa dwukierunkowej komunikacji pomiędzy SNC a AUN w nowym świetle przedstawia również przyczyny np. autyzmu.

Na seminarium przedstawimy w skrócie teorię poliwagalną, to, jak funkcjonuje tak ważna dla naszego poczucia bezpieczeństwa "neurocepcja" i jak funkcjonuje ona w przypadku traumatycznego rozwoju.

Powiemy też o tym, jak w świetle teorii poliwagalnej wyglądają wyniki najnowszych badań nad przyczynami autyzmu, czyli relacja między zaburzeniami jelitowymi a autyzmem.