Fundacja Przyjaciele Martynki

Rodzina adopcyjna, zastępcza jako zasób społeczny i jej zadania rozwojowe - międzynarodowa konferencja

Rodzina adopcyjna, zastępcza jako zasób społeczny 

Międzynarodowa Konferencja

24 października 2014 r. 

Poznań 

Rodzina adopcyjna, zastępcza jako zasób społeczny 

Międzynarodowa Konferencja

24 października 2014 r. 

Poznań, Biurowiec Delta, poziom A, ul. Towarowa 35 

  

Innowacyjna koncepcja kapitału ludzkiego wg Heckmana (Laureata Nagrody Nobla w 2000 r.) , syntetycznie określana jest jako równanie Heckmana:

„Inwestycja w edukacyjne zasoby rodzin, zwłaszcza tych mniej zasobnych + wspieranie rozwoju kompetencji poznawczych, społeczno-emocjonalnych dzieci od najwcześniejszych faz rozwoju = długoterminowy zysk społeczeństwa ponieważ umożliwia to posiadanie obywateli bardziej zdolnych, bardziej produktywnych i wartościowych, którzy tworzą rozwój ekonomiczny i społeczny również dla przyszłych pokoleń 

 Nie zagłębiając się w tym miejscu w to, w jaki sposób Heckman doszedł do swojej innowacyjnej koncepcji kapitału ludzkiego, można stwierdzić, że z takiej perspektywy podstawowe prawo dziecka, tj. prawo do wzrastania w rodzinie i wysiłki państwa zmierzające do wspierania rodziny nabierają szczególnego znaczenia. Szczególnego też znaczenia nabiera rola rodziny adopcyjnej, która podejmuje się wychowania dziecka, które z różnych powodów nie może wychowywać się w swojej biologicznej rodzinie. Jak pisał E. Erikson - twórca psychospołecznej teorii rozwoju – rozwój dziecka, a więc i rozwój jego kompetencji, odbywa się w relacji z coraz większą ilością osób dla niego znaczących. Z teorii przywiązania J. Bolby'ego, a zwłaszcza jego koncepcji pewnej bazy wynika, że to ufny czy też bezpieczny styl przywiązania „otwiera" głowę dziecka i umożliwia mu zaspakajanie potrzeby eksploracji świata, w którym żyje. Rozwój dziecka pozbawionego możliwości nawiązania takiego przywiązania nie jest harmonijny i powoduje powstanie deficytów rozwojowych.

Jak wynika z meta - analizy przeprowadzonej w 2006 r. przez Van IJzendoorna i Juffer, którzy wzięli pod uwagę i porównali wyniki 270 badań przeprowadzonych od 1950 do 2005 roku a obejmujących w sumie ponad 25 000 adoptowanych dzieci większość tych dzieci przedstawia adekwatny poziom przystosowania. Natomiast jako grupa badawcza w stosunku do reszty populacji są one bardziej zagrożone wystąpieniem problemów zachowania tak typu uzewnętrzniającego (agresywność, zachowania opozycyjne, impulsywność, nadpobudliwość ruchowa) jak i uwewnętrzniających (depresja, lęk, wycofanie emocjonalne). Różnice te, nawet jeśli znaczące, okazują się niewielkie. W analizie tej oprócz dokonania porównania dzieci adoptowanych z rówieśnikami, którzy żyją w swoich biologicznych rodzinach, dokonano również porównania tych dzieci z dziećmi przebywającymi w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Wyniki tego porównania są zdecydowanie korzystne dla adoptowanych dzieci, które generalnie ujawniają mniejsze prawdopodobieństwo wystąpienia problemów związanych z zachowaniem, wyższy stopień powodzenia w nauce i iloraz inteligencji zdecydowanie wyższy. Sami autorzy piszą: „Podsumowując, stwierdzamy, że adopcja jest interwencją, która prowadzi do zaskakującego nadrobienia deficytów rozwojowych. Historia i etologia sugerują, że istoty ludzkie, podobnie jak inne gatunki, mogą być adoptowane; adopcja ujawnia plastyczność rozwoju dziecka i zdolność do niezwykłego nadrobienia deficytów wynikających z wyjątkowo niesprzyjających okoliczności w dzieciństwie. Badania nad adopcją odrzucają koncepcję doświadczeń wczesnodziecięcych jako determinujących dalszy rozwój".

Badania te przyczyniły się do dokonania swoistego zwrotu tak w badaniach, jak i przygotowywanych działaniach, które od skupiającej się na czynnikach ryzyka perspektywy „patogennej" adopcji, przeszły do przyjęcia tego, co określane jest jako "resilience paradigm", który skupia uwagę na czynnikach ochronnych. Czynniki te (nie negując czynników ryzyka) pozwalają adoptowanemu dziecku i całej jego rodzinie w pełni wykorzystywać posiadane zasoby tak na poziomie indywidualnym, jak i na poziomie rodzinnym, oraz społecznym.

Profesor Rosa Rosnati podczas konferencji, która odbyła się w listopadzie 2010 r. w Mediolanie a poświęconej problematyce rodziny w swoim wystąpieniu na temat roli rodziny adopcyjnej stwierdza: „Adopcja w sposób szczególny ujawnia społeczny wymiar zawierający się generalnie w rodzicielstwie. Adopcja nie może nie opierać się na głębokiej i wzajemnej więzi pomiędzy rodziną a społeczeństwem: powstaje ona właśnie jako społeczna odpowiedź wobec opuszczonego dzieciństwa. Rodzice adopcyjni spełniają zadanie, które ma więc doniosłe znaczenie społeczne: zagwarantowanie adekwatnego kontekstu rozwoju małoletniemu, który jest go pozbawiony. To właśnie rodzi odpowiedzialność, którą powinno przyjąć na siebie społeczeństwo, odpowiedzialność za wspieranie rodzin adopcyjnych w różnych fazach przebiegu adopcji. Ryzyko polega na tym, że z jednej strony rodzina adopcyjna po otrzymaniu tak bardzo oczekiwanego dziecka zamknie się w sobie, z drugiej zaś strony na tym, że społeczeństwo nie zagwarantuje jej stosownego wsparcia. Innymi słowy, adopcja stanowi wyzwanie, któremu można sprostać w takiej mierze w jakiej rodzina będzie w stanie otworzyć się na zewnątrz a społeczeństwo (ośrodki adopcyjne, stowarzyszenia rodzin, szkoła, itp.) będzie w stanie zaproponować takie oddziaływania, które umożliwią pełny dostęp i wykorzystanie wszystkich licznych i cennych zasobów (indywidualnych, relacyjnych i społecznych), którymi rodziny dysponują".

Odpowiedzią na opuszczone dzieciństwo są również rodziny zastępcze. Dlatego o nich też chcielibyśmy mówić na konferencji.

Profesor Eugenia Scabini podczas tej samej konferencji stwierdziła: "Bogactwo społeczeństwa, jego zdrowie nie jest czymś danym niczym zasoby surowców, które się posiada lub nie. Są one wynikiem ukierunkowanych działań, umotywowanych preferencji, które powinny przynieść owoce (Scabini i Rossi, 2010). Troska o życie ludzkie, o nowe pokolenia, inwestowanie zasobów ekonomicznych i psychospołecznych w działania wspierające w krytycznych okresach rozwoju stanowi dźwignię gwarantującą rozwój" 

 Program Konferencji 

9.00-9.45 Przywitanie gości i wprowadzenie w tematykę konferencji - Hanna Michalska

9.45-11.15 Faza społeczna i tworzenia się rodziny adopcyjnej - dr Antonio D'Andrea

11.30 - 13.00 FASD jako konsekwencje traumy prenatalnej - dr Małgorzata Klecka

13.00-14.30.  Społeczny wymiar fazy adopcyjnej adolescencji - dr Antonio D'Andrea

14.30-15.30 Przerwa obiadowa

15.30-17.00 Dyskusja panelowa 

Rodzicielstwo społeczne w Polsce i we Włoszech: analogie i różnice.

W dyskusji wezmą udział: zaproszeni goście z Włoch: Antonio D'Andrea oraz z Polski: Joanna Kawałko, Małgorzata Klecka, Anna Guzek, Magdalena Modlibowska, Elżbieta Raciniewska Edyta Wojtasińska, Iwona Palicka - prowadzenie 

Antonio D’Andrea – psycholog, psychoterapeuta rodzinny (podejście systemowo – relacyjne), ukończył Akademię Terapii Rodzin w Rzymie, gdzie od wielu lat pracuje jako wykładowca i superwizor. Autor książek (m.in. „Czasu oczekiwania” – przetłumaczonej na język polski) i licznych artykułów naukowych dotyczących problematyki adopcji, prelegent na licznych konferencjach międzynarodowych (kilkakrotnie w Poznaniu), prowadzi wiele szkoleń, seminariów dla profesjonalistów w dziedzinie adopcji. Współpracuje z Włoską Komisją Adopcji Międzynarodowych (CAI), wraz z dr Marco Chistolinim tworzy Radę Naukową naszej Fundacji. W ubiegłym roku przeprowadził szkolenie dla pracowników ośrodków adopcyjnych: „Rodzina adopcyjna. Jak jej towarzyszyć i jak ją wspierać”.   

Joanna Kawałko – pedagog, założycielka i prezes Fundacji Mam Dom, dyrektor ośrodka adopcyjnego prowadzonego przez Fundację, z adopcją związana od prawie 20 lat, trener szkoleniowy dla kandydatów RA i RZ, szkoliłam również pracowników socjalnych. Prywatnie mama  wspaniałych dzieci.

Małgorzata Klecka, doktor nauk medycznych, trener, psychoterapeuta (podejście zintegrowane: psychodynamiczne, neurorozwoju i terapii traumy metodą Somatic Experiencing). Kieruje Pracownią Diagnostyki i Terapii Zaburzeń Rozwojowych w Lędzinach, specjalizuje się w diagnostyce zaburzeń rozwojowych występujących u dzieci i młodzieży po  doświadczeniu odrzucenia i traumy. Pracuje m.in. z rodzinami zastępczymi i adopcyjnymi przeżywającymi trudności w opiece nad problemowymi dziećmi.  Autorka programów edukacyjno-terapeutycznych dla rodziców i dzieci (w tym autorskiego programu „Fastryga” - specyficznego systemu pomocy dla osób z FAS (zespół zaburzeń występujących u dzieci, które zetknęły się z alkoholem w życiu płodowym).  Współkieruje dwoma organizacjami pozarządowymi: Stowarzyszeniem Zastępczego Rodzicielstwa Oddział Śląski oraz Fundacją Fastryga, której celem jest pomoc osobom cierpiącym na FAS, a także działalność naukowa, profilaktyczna i edukacyjna. Autorką licznych  publikacji, m.in. książek: "Fascynujące dzieci" oraz "Dziecko z FASD. Różnicowania i podstawy terapii". Za swoją działalność została uhonorowana licznymi nagrodami m in.  medalem "Za zasługi w ochronie zdrowia" (Medal Ministra Zdrowia),  tzw. "społecznym Noblem" Fundacji ASHOKA Medalem Polsko-Szwajcarskiego Programu "Matka i Dziecko", nagrodą Rzecznika Praw Dziecka. Prywatnie – szczęśliwa żona i mama 3 dzieci biologicznych i 3 przyjętych (już dorosłych). Wytrwale wierzy, że wszystko, co się dzieje w życiu, ma sens.

Anna Guzek – matka adopcyjna dwojga dorosłych obecnie dzieci. Ukończyła  Łódzką Akademię Sztuk Pięknych  oraz podyplomowy kurs arteterapii w Polskim Instytucie Ericksonowskim w Łodzi. Prowadzi  warsztaty arteterapeutyczne  dla dorosłych, młodzieży i dzieci. Dwa lata temu, razem z mężem  założyła Fundację Wsparcia i Rozwoju Rodziny „ Zielone Wzgórze”. W swojej fundacji, która mieści się w ich dużym domu z ogrodem (na obrzeżach Łodzi)  udziela porad i konsultacji, prowadzi  grupy wsparcia oraz arteterapię. W  obszarze jej szczególnych zainteresowań jest problematyka rodziny i  rodzicielstwa społecznego oraz traumy straty. Pracuje z rodzicami, których dzieci znalazły się w pieczy zastępczej,  z rodzicami adopcyjnymi i kandydatami, z opiekunami zastępczymi oraz z osobami wychowującymi się lub wychowanymi poza rodziną biologiczną.

Magdalena Modlibowska – Wszechstronnie wykształcona z zakresu zarządzania, finansów, HR. Socjolog i ekolog nie tylko z wykształcenia, ale przede wszystkim z pasji i praktyki. Posiada wieloletnie doświadczenie menadżerskie w największych korporacjach bankowych i konsultingowych. Wiceprezes Stowarzyszenia Niezależna Inicjatywa Rodziców i Położnych Dobrze Urodzeni propagującego idee dobrych porodów dających satysfakcję matce i dziecku. Autorka licznych publikacji o tematyce biznesowej, ale przede wszystkim mama biologiczna i adopcyjna, autorka książki o adopcji: „Odczarować adopcję. Poradnik rodzica dla rodziców”.

Elżbieta Racieniewska – doktor nauk ekonomicznych, project menager i wydawca książek o adopcji, ale przede wszystkim matka adopcyjna.

Dyskusję poprowadzi Iwona Palicka - Specjalista Psychologii Klinicznej w zakresie Neuropsychologii, terapeuta metod neurorozwojowych, członek Rady Fundacji Fastryga Prowadzi specjalistyczną poradnię dla dzieci i młodzieży oraz przedszkole terapeutyczne pod szyldem Centrum Stymulacji Rozwoju Dziecka; kieruje interdyscyplinarnym zespołem diagnostyczno-terapeutycznym. Posiada certyfikat Terapeuty Integracji Sensorycznej, Terapeuty Neurorozwoju w zakresie teorii, diagnostyki i leczenia opóźnienia neurorozwojowego metodami INPP, certyfikat providera Indywidualnej Stymulacji Słuchu Johansen IAS, w trakcie 3-letniego szkolenia afiliowanego przy Somatic Experiencing Trauma Institute - Somatic Experiencing Terapia Traumy; ukończyła liczne szkolenia dotyczące diagnozy i terapii dzieci. Od 2006r. współpracuje z Pracownią Diagnostyki i Terapii Zaburzeń Rozwojowych dr n. med. M. Kleckiej, w ramach której wspólnie propagują wiedzę na temat FASD oraz możliwości diagnostycznych i terapeutycznych osób z FASD. Prowadzi badania naukowe nad metodami diagnozy rozwoju psychoruchowego dzieci z FASD. Zainteresowania zawodowe skupiają się wokół szeroko rozumianej neuropsychologii rozwojowej. Prywatnie: żona i matka 2 nastoletnich dzieci, wg przyjaciół potrafi zarażać innych energią i pogodnym zdecydowaniem.

Edyta Wojtasińska – z wykształcenia teolog i psychopedagog, ukończyła studium z zarządzania jednostkami pomocy społecznej na UW. Od 1998 roku prowadzi placówkę rodzinną, jest mamą biologiczną, adopcyjną, zastępczą. Członek Zarządu Koalicji na rzecz rodzinnej opieki zastępczej, współautorka kodeksu Bezpiecznej Opieki w Rodzicielstwie Zastępczym, trener programów dla rodziców zastępczych.

Hanna Michalska - tłumaczenie

Konferencja skierowana jest do wszystkich profesjonalistów, którzy stykają się z problematyką adopcji i pieczy zastępczej, a także do samych rodziców adopcyjnych i zastępczych.

Koszt uczestnictwa w konferencji jednej osoby wynosi: 250 zł.,  zgłoszenia przyjmujemy do 17 października

Zgłoszenia prosimy przesyłać przez formularz zgłoszeniowy na adres e-mail kontakt@fundacjaTen adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.